شش پرسش برای کمک به کنار آمدن با انتقاد
هیلاری کلینتون:
آموختن چگونه جدی گرفتن و نه شخصی گرفتن انتقاد، امر بسیار مهم است.
باید گفت توصیه خانم کلینتون در واقع توصیه بسیار مهمی است. اما اگر تاکنون مورد انتقاد شخصی قرار گرفته باشید (اجازه دهید واقع بین باشیم، کی تا حالا مورد انتقاد قرار نگرفته؟)، بخوبی می‌دانید که تنها توصیه “انتقاد رو، انتقاد از شخصیت و شخص خودت در نظر نگیر!” تاثیر بسیار کمی در کم کردن اثر سخت انتقاد دارد. چرا که انتقاد تاثیر مستقیمی بر روی علاقه درونی هر یک از ما مبنی بر دوست داشته شدن، پذیرفته شدن و تشویق شدن دارد.
همان قدر که ما از مورد انتقاد قرار گرفتن بیزار هستیم، آموختن دریافت هرگونه ارزش درونی نهفته در آن انتقاد بدون به خود گرفتن و قطع ارتباط، مهارتی است که ارزش یادگیری بسیار زیادی دارد. شش پرسشی که در ادامه به آن اشاره می‌کنم به شما در این راه کمک می‌کنند:
1- آیا این انتقاد نکته با ارزشی در دل خود برای من دارد؟
اول ببینید آیا انتقاد مورد نظر ارزش پذیرش دارد یا خیر؟ اجازه دهید از نزدیک به موضوع بپردازیم، منتقدین مختلف به شکل‌های متنوع در دنیا زیاد هستند. اول باید ببینید چه مقدار اعتبار برای فرد انتقاد کننده قائل هستید. اگر بصورت ناشناس – مثلاً از طریق بستر شبکه‌های اجتماعی – این کار را می‌کنند، پیشنهاد می‌دهم به آن اعتنا نکنید. اما اگر آنها را می‌شناسید، مثلاً اگر کسی است که عموماً بدون داشتن یک دلیل موجه دست به انتقاد نمی‌زند، آنگاه شاید بازخورد ارائه شده از طرف آنها ارزش توجه کردن داشته باشد. بدون شک اگر آن فرد رئیس شماست یا فردی است که برای رشد کردن به هر حال به وی نیاز دارید، پس چه برایش احترام قائل باشید یا خیر، باید به گفته‌های وی گوش دهید.
2- فرد ارائه دهنده آن چه دغدغه‌هایی در ذهن دارد؟
همه انتقادها به یک شکل ایجاد نمی‌شوند. بعضی از آنها فوق العاده با ارزش و ناشی از یک نگرانی واقعی برای کمک کردن به شما هستند و به برخی از آنها هم باید با دیده شک و تردید نگاه کرد. خیلی ساده باید گفت که برخی از آنها اصلاً ارزش وقت گذاشتن و فکر کردن هم ندارند، خصوصاً اگر از سوی کسی مطرح شده باشند که شما می‌دانید همواره در پی یافتن موضوعی برای انتقاد از یک نفر است.
در طی سالیان مختلف با انتقادهایی از سوی افراد مختلف مواجه شده‌ام که انتقادشان به روشنی در رابطه با خود من نبوده، بلکه در ارتباط مستقیم با خودشان بوده: ترس‌ها، نگرانی‌ها، جریانی که در زندگی خودشان وجود داشته که البته هیچ ارتباطی هم با رفتار و کردار من نداشته است. من آموخته‌ام که این موارد را فیلتر کنم.
3- در چه زمینه‌هایی بیش از حد آن را شخصی در نظر گرفته‌ام؟
گاهی اوقات انتقاد مملوء از احساسات است، تا جایی که بیطرفانه در نظر گرفتن آن بسیار سخت و دشوار است. اگر احساس می‌کنید نسبت به آن حساس شده‌اید، سعی کنید نکات کلیدی و اصلی نهفته در آن را بصورت بسیار واقعی و عینی و البته بی‌طرف بر روی کاغذ بیاورید. بطور دقیق مشخص کنید که چه کاری را انجام داده‌اید یا انجام نداده‌اید؟ هر قدر زبان نمایشی و احساسی نهفته در آن را بیشتر بیرون بکشید و بین خود و احساسات موجود فاصله ایجاد کنید، بهتر می‌توانید بطور بی‌طرف با آن روبرو شوید.
شخصیت وجودی شما ارتباطی با نتایج خوب یا بدی که بوجود می‌آورید، ندارد. بنابراین اگر انتقاد و عیب‌جویی برای شما امری تضمین شده است، بین ارزش خود و موضوع انتقاد، تمیز قائل شوید. هیچ کس در همه زمینه‌ها خوب و بی‌نقص نیست، حتی افرادی که در برخی زمینه‌ها عملکردی عالی دارند، ممکن است دچار اشتباهاتی شوند و در برابر برخی انتظارات کم بیاورند. پس بی‌توجه به تلاشی که برای انجام کارها انجام داده‌اید، اگر کسی به نقص‌ها و کمبودهای شما اشاره می‌کند، خودتان را سرزنش نکنید. سرزنش کردن هیچ نفعی برای شخصی یا چیزی ندارد. بخشش و جایزالخطا دانستن خودتان و تلاش برای بهتر کردن آن به مراتب بهتر و اثربخش بهتر و اثربخش‌تر است.
4- نکته کلیدی و با ارزش نهفته در مطلب ادا شده چیست که می‌توانم برای رشد خودم از آن استفاده کنم؟
در اکثر انتقادها، نکات ارزشمندی وجود دارد که می‌توانید برای رشد، آموزش، تغییر و ارتقاء خود از آن استفاده کنید. پس حتی اگر به شدت مورد انتقاد قرار گرفته‌اید یا تصور می‌کنید که انتقاد صورت گرفته عادلانه نبوده؛ در تلاش برای پس زدن انتقاد، نکات مثبت آن را هم نادیده نگیرید. همیشه و همه جا افراد متنفر و نفرت‌انگیز وجود دارند، اما گاهی دلیلی بر وجود این افراد دیده می‌شود که ارزش توجه کردن دارد. بدنبال یافتن دُر نهفته در دل صدف و استفاده بهینه و مثبت از آن باشید. می‌پرسید با بخش‌های دیگر آن چه کار کنم؟ بگذارید در دل صدف پنهان باقی بماند. بعضی افراد در انتقاد کردن با بی‌توجهی بسیار، موارد نامرتبط و کاملا غیرمنطقی نسبت به موقعیت فعلی شما ابراز می‌کنند. موارد کاربردی را از دل آنها فیلتر کنید و بقیه آنها را رها کنید.
5- چه اقدامات جدیدی برای افزایش موفقیت خودم می‌توانم انجام دهم؟
اینکه با چه شدتی مورد قضاوت قرار گرفته‌اید، هیچ اهمیتی ندارد؛ فقط بدانید که همیشه در چگونگی پاسخ گفتن به آن حق انتخاب دارید. مطمئناً باز پس فرستاده شدن تمام تکالیف انجام گرفته توسط شما با لکه‌های بزرگ جوهر بر روی آن توسط رئیس، برایتان دلسرد کننده است؛ اما فراموش نکنید که این فرصتی برای بهتر شدن شماست و مطمئن باشید فقط مورد تشویق قرار گرفتن شاید برای شما دارای رجحان باشد، اما فرصت آنچنانی برای رشد و ترقی و بهبود مهارت‌ها در اختیار شما قرار نمی‌دهد.
6- آیا نیازی به تشکر از آنها برای ارائه این انتقاد دارم؟
هر شخصی برای ارائه بازخورد انتقادی، شایسته تقدیر نیست. با این وجود اگر می‌دانید که فرد انتقاد کننده با نیت خوب و سازنده این کار برای شما انجام داده است، برای توجه وی نسبت به خودتان و اهمیت دادن به ارائه آن تشکر و تقدیر کنید. شاید در عمل انتقاد مورد نظر را بخوبی ارائه نکرده باشند، شاید برخوردی سخت و زننده داشته‌اند؛ اما این را هم بپذیرید که انتقاد کردن برای همه ساده نیست و باید به نوعی ریسک عدم پذیرش آن توسط شما و داشتن رفتاری نامناسب از سوی شما را پیش از هر چیز بپذیرند. بنابراین با در نظر گرفتن اینکه شنیدن آن انتقاد ممکن است برای شما سخت و دشوار باشد، اما با پذیرش اینکه آنها هم آسایش خود را در راه مصلحت شما خرج کرده‌اند، می‌توانید مسیر گفتگوهای سازنده را برای آینده هموار سازید.
تیم ترجمه مدرسه موفقیت
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.