فصل هفدهم: بیشعوری در رسانه، یک اپیدمی واقعی

” سرگرم کننده ترین خیالپردازی ها را هر روز در روزنامه ها می خوانم”

الیور ساوت

در حقیقت رسانه مدلی کامل از بیشعوری تمام است زیرا:

– رسانه متکبر و خودستاست.

همچنین مطبوعات خودخواهانه اعتقاد دارند  که متولی انحصاری حقایق اند، و حقایق صرفا همان هایی اند که آنها پوشش می دهند.

– رسانه شهوت قدرت دارد. اما چون قدرت واقعی ندارد بردن آبرو و اعتبار آدم هایی که به طور حسادت برانگیز ای قدرت و اعتبار دارند برای محکم تسویه‌حساب و نوعی نمایش قدرت محسوب می شود.

برای ارضای این شهوت قدرت بیشتر وقت رسانه  صرف خبر رسانی از حواشی آدم های مهم یعنی آدم هایی می شود که به نظر می‌رسد قدرت و اهمیت خاصی دارند.

-رسانه سطحی است. در رسانه هیچ ماجرای آنقدر پیچیده نیست که در ده ثانیه  قابل بیان نباشد یا نتوان در ۳۰۰ کلمه سروتهش را هم آورد.

– رسانه بی رحم است. خبرنگارها عاشق یافتن کشمکش و درگیری در هر ماجرای اند.

-رسانه نظرها را از واقعیت ها مهمتر می شمارد. اگر کسی بخواهد صحت این ادعا را ببیند کافی است یک سال مجله تایم را بخواند.

در عین حال وقتی که رسانه‌ای بخواهد کسی- مثلاً یک مقام بلندپایه دولتی- را  ضایع کند او را با انواع سوال های عجیب و غریب به صلابه می کشد و اگر کسی جرئت کند به این رفتار بی رحمانه و غیر اخلاقی اعتراض کنند بلافاصله رسانه ها او را دشمن آزادی بیان و مطبوعات معرفی می کنند.

-رسانه سعی در جهت دهی به افکار عامه دارد. یکی از کلک های رسانه ها این است که به جای گزارش درباره ی واقعیات از آدم هایی که کاملاً از موضوع پرتند بخواهند تا درباره ی وقایع نظر بدهند. بعد نظرهایی را که با نظر خودشان مشابهت دارد دست چین کرده چاپ یا پخش کنند.

-رسانه ذاتا ویرانگر است. کار رسانه نابودی شخصیت های مشهور است. گاهی اوقات خراب کردن یک شخصیت از عهده یک خبرنگار به تنهایی بر می آید و گاهی هم باید چند نفری همدستی کنند تا یک شخصیت بزرگ را نابود کنند.

البته رسانه‌ها این موارد را انکار می کنند، که چیز عجیبی نیست، زیرا  انکار یکی از خصوصیات اولیه بیشعوری است.

بنابراین ما نمی‌توانیم به رسانه‌ها برای فاش کردن یا معالجه کردن این اپیدمی چشم امید داشته باشیم .آنها خودشان عین بیماری اند !برای مبارزه با این معضل، باید خودمان فکری به حال خودمان بکنیم در رسانه‌ها را هم مجبور کنیم که با مسئولیت پذیری بیشتری رفتار کنند.

تمرین ها

1- نامه ای به سردبیر روزنامه ای بنویسید و او را به روابط جنسی نامشروع، رشوه به خواری و هر اتهام سنگین دیگری که به فکرتان می رسد متهم کنید.به او بگویید که برای همه اتهام های تان سند و مدرک هایی دارید که همگی از قول منابع آگاه و  موثقی است که نمی خواهند نامشان فاش شود. پاسخ سردبیر امکان قضاوت صحیح درباره ی آزادی مطبوعات و نوع قماشی را که از آن است به شما خواهد داد.

2-تسلط روی رسانه را تمرین کنید. هر وقت که از رادیو یا تلویزیون اخبار بیشعورانه شنیدید یا دیدید، خاموش کنید و به جای آن یک کتاب خوب بخوانید.

کتاب بيشعوري-نويسنده خاوير کرمنت-مترجم محمود فرجامي-انتشارات تيسا-خلاصه شده توسط مريم درياگرد